Pomiary instalacji elektrycznej w domu są kluczowym elementem zapewnienia bezpieczeństwa oraz sprawnego działania wszystkich podłączonych urządzeń. Regularne kontrole pozwalają wykryć i naprawić potencjalne usterki, zanim doprowadzą do poważniejszych awarii lub stanowić będą zagrożenie. W niniejszym poradniku omawiamy krok po kroku, jak przeprowadzić kompleksowy przegląd instalacji elektrycznej w domu jednorodzinnym.
Kluczowe wnioski:- Regularny przegląd instalacji zapewnia bezpieczeństwo domowników
- Pozwala uniknąć kosztownych awarii i napraw
- Obejmuje pomiary rezystancji, uziemienia i inne testy
- Wymaga stosowania przyrządów pomiarowych i zachowania zasad BHP
- W razie wątpliwości należy skorzystać z pomocy elektryka
Pomiary i testy bezpieczeństwa
Pomiary instalacji elektrycznej w domu powinny rozpocząć się od przeprowadzenia testów bezpieczeństwa. Pozwolą one sprawdzić, czy instalacja nie stwarza zagrożenia porażenia prądem lub pożaru. Należy zmierzyć rezystancję izolacji przewodów, rezystancję uziemienia, rezystancję połączeń wyrównawczych oraz sprawdzić działanie wyłączników różnicowoprądowych.
Rezystancja izolacji nie powinna być mniejsza niż 0,5 MΩ. Niska rezystancja wskazuje na zużycie izolacji i zwiększone ryzyko przebicia. Z kolei rezystancja uziemienia powinna wynosić poniżej 30 Ω. Pozwoli to odprowadzić ewentualne prądy uszkodzeniowe i zadziałać zabezpieczeniom.
Test działania wyłączników różnicowoprądowych weryfikuje ich zdolność do szybkiego wyzwolenia w razie asymetrii prądów i odłączania zasilania obwodu. Prawidłowe wartości znamionowe różnicowych to 10-30 mA.
Pomiary miernikiem uniwersalnym
Większość pomiarów bezpieczeństwa w instalacji elektrycznej domu można przeprowadzić za pomocą miernika uniwersalnego o odpowiednim zakresie napięć i funkcjach. Dobry multimetr pozwoli także zdiagnozować inne potencjalne usterki.
Sprawdzenie gniazd i odbiorników
Przegląd instalacji elektrycznej w domu jednorodzinnym powinien obejmować kontrolę stanu technicznego gniazd wtykowych i podłączonych urządzeń. Uszkodzone gniazda stwarzają ryzyko porażenia prądem lub zaprószenia ognia. Z kolei wadliwe odbiorniki energii mogą przeciążać obwody.
Oględziny gniazd pod kątem mechanicznych uszkodzeń, śladów przegrzania, zużycia styków pozwolą ocenić, czy nadają się do dalszej eksploatacji. Sprawdzenie poboru prądu przez lodówkę, pralkę i inne większe AGD ujawni ich ewentualną nadmierną energochłonność.
Należy pamiętać o odłączeniu bezpieczników obwodów podczas bezpośrednich pomiarów w gniazdach i przy odbiornikach. Pozwoli to uniknąć porażenia prądem.
W razie konieczności wymiany zużytych gniazd i uszkodzonych przewodów, należy zatrudnić doświadczonego elektryka. Praca przy instalacji elektrycznej domu wymaga odpowiednich uprawnień i przestrzegania przepisów BHP.
Przegląd rozdzielni i zabezpieczeń
Kluczowym elementem pomiarów instalacji elektrycznej w domu jednorodzinnym jest sprawdzenie stanu rozdzielni elektrycznej i zainstalowanych w niej zabezpieczeń. Rozdzielnia agreguje wszystkie obwody zasilające pomieszczenia i powinna być utrzymywana w nienagannym stanie.
Podczas przeglądu rozdzielni należy skontrolować:
- Stan techniczny obudowy i stopień zabezpieczenia przed dotykiem elementów pod napięciem
- Oznaczenia obwodów i bezpieczników/wyłączników
- Wartości znamionowe, typ i stan bezpieczników/wyłączników
- Dokręcenie przewodów i brak oznak przegrzewania styków
- Brak uszkodzeń izolacji przewodów
Schemat instalacji
Przegląd rozdzielni elektrycznej powinien być połączony z weryfikacją aktualności jej schematu ideowego. Porównanie stanu faktycznego okablowania i zabezpieczeń z dokumentacją pozwoli ujawnić ewentualne nieautoryzowane zmiany.
Pomiar rezystancji izolacji okablowania
Bardzo istotny element kontroli instalacji elektrycznej w domu jednorodzinnym stanowi pomiar rezystancji izolacji przewodów za pomocą megaomomierza. Niska rezystancja wskazuje na postępujące starzenie lub uszkodzenia izolacji.
| Rodzaj instalacji | Minimalna rezystancja izolacji [MΩ] |
| Instalacja nowa | > 0,5 |
| Instalacja eksploatowana | > 0,25 |
Pomiaru rezystancji izolacji okablowania dokonuje się pomiędzy wszystkimi żyłami przewodów fazowych połączonych razem, a ziemią. Zapewnia to całościową ocenę stanu izolacji obwodów.
Kontrola uziemienia instalacji
Bardzo ważnym elementem przeglądu i pomiarów instalacji elektrycznej domu jest sprawdzenie stanu jej uziemienia. Poprawnie wykonane uziemienie zapewnia bezpieczne odprowadzenie prądów uszkodzeniowych i eliminuje zagrożenie porażenia.
Kontrola uziemienia polega na pomiarze rezystancji uziemienia bednarki lub szpilki uziemiającej. Nowoczesne mierniki umożliwiają automatyczny test uziemienia bez konieczności jego rozkopywania.
Rezystancja uziemienia powinna być niższa niż 30 Ω. Przy wyższych wartościach konieczna jest modernizacja uziemienia przez dobudowanie kolejnych uziomów.
Badanie ochrony przeciwporażeniowej
Na zakończenie przeglądu instalacji elektrycznej domu jednorodzinnego warto przeprowadzić test jej ochrony przeciwporażeniowej. Badanie takie można przeprowadzić specjalistycznym miernikiem lub wezwać w tym celu uprawnionego elektryka.
Pomiar sprawdzi skuteczność ochrony przed dotykiem bezpośrednim (izolacja przewodów napięciowych) oraz pośrednim (szybkie samoczynne wyłączenie w razie przebicia). Potwierdzi tym samym bezpieczeństwo użytkowania instalacji.
Podsumowanie
Przedstawiony kompleksowy przegląd obejmujący pomiary instalacji elektrycznej w domu pozwala zapewnić bezpieczeństwo, sprawność i niezawodność jej działania. Regularne kontrole wraz z badaniami rezystancji izolacji, uziemień, działania zabezpieczeń i innych parametrów umożliwiają szybkie wykrycie potencjalnych usterek.
Przegląd instalacji elektrycznej domu jednorodzinnego nie powinien być jednorazowym działaniem, ale systematycznie powtarzaną, kompleksową diagnostyką. Pozwoli to zapobiegać awariom i zniszczeniom nawet bardzo kosztownych urządzeń. Zapewni też bezpieczeństwo przed porażeniem lub pożarem.
Regularny, fachowy przegląd instalacji elektrycznej w domu jednorodzinnym stanowi również obowiązek wynikający z przepisów. Warto zatem systematycznie kontrolować stan techniczny domowej instalacji wraz z badaniem parametrów bezpieczeństwa lub zlecać te zadania specjalistom.
Mamy nadzieję, że przedstawione w poradniku informacje stanowią dobry punkt wyjścia do samodzielnego wykonywania podstawowych pomiarów i przeglądów instalacji elektrycznej w domu. Pozwalają też świadomiej zlecać te zadania wykwalifikowanym elektrykom.
