Tygrys chiński, niegdyś pospolity w Chinach drapieżnik, uznany został za wymarły na wolności pod koniec XX wieku. Jednak niedawno pojawiły się doniesienia o jego występowaniu w Afryce! Otóż Chińczycy próbują go przywrócić do życia w RPA, gdzie poluje na antylopy. Eksperyment ten budzi jednak kontrowersje wśród naukowców, którzy uważają go za zbyt ryzykowny. Czy tygrys chiński doczeka się reintrodukcji w ojczyźnie, czy jednak na zawsze pozostanie afrykańskim drapieżnikiem?
Wytępienie tygrysa chińskiego przez reżim
Tygrys chiński, czyli podgatunek tygrysa występujący w południowych Chinach, był niegdyś pospolitym drapieżnikiem w tym kraju. Jeszcze w 1955 roku żyło tam około 4000 osobników. Jednak pod koniec lat 50. XX wieku komunistyczne władze Chin ogłosiły plan eliminacji tygrysów, uznając je za szkodniki niepotrzebne ludowej gospodarce. W ramach kampanii Wielkiego Skoku tygrysy zostały masowo tępione. Do 1982 roku ich populacja stopniała do zaledwie 200 osobników.
Mimo że w 1980 roku ChRL przystąpiła do konwencji CITES, chroniącej zagrożone gatunki, i wprowadziła karę śmierci za kłusownictwo tygrysów, było już za późno, by ocalić ten podgatunek. Ostatnie dzikie tygrysy chińskie zaobserwowano pod koniec lat 80. XX wieku. Na początku XXI wieku przeprowadzone poszukiwania z użyciem nowoczesnych technologii nie przyniosły rezultatów. Tygrys chiński uznany został za wymarły na wolności.
Wprowadzenie tygrysów chińskich do Afryki
Mimo zniknięcia tygrysów chińskich z ich rodzimych lasów, Chińczycy nie zrezygnowali z prób przywrócenia tego podgatunku. W 2002 roku powstał pomysł stworzenia populacji tych kotów w Afryce, gdzie mogłyby się rozmnażać i uczyć polować, zanim zostaną reintrodukowane w Chinach. Na ten cel wybrano prywatny rezerwat Laohu Valley w RPA.
Pierwsze tygrysy chińskie sprowadzono do Afryki w 2003 roku z chińskich ogrodów zoologicznych. Były to osobniki urodzone w niewoli, które nigdy nie żyły na wolności. Koty umieszczono w odosobnionym rezerwacie, gdzie miały okazję polować na afrykańskie antylopy i dziczeć. Do 2020 roku populacja tygrysów chińskich w Laohu Valley wzrosła do około 20 osobników.
Polowanie w nowym środowisku
Przeniesione z Azji do Afryki tygrysy chińskie musiały przystosować się do polowania na nieznane im wcześniej afrykańskie kopytne, takie jak antylopy końskie, kudu czy nyale. Na filmach z monitoringu widać, jak tygrysy atakują i zabijają te zwierzęta. Okazało się więc, że drapieżniki chińskie dobrze odnalazły się w nowym środowisku.
Czytaj więcej: Google inwestuje w czystą energię: Czy znasz moc geotermii?
Krytyka eksperymentu osiedlenia w obcym środowisku
Pomysł introdukcji azjatyckich tygrysów do Afryki wzbudził jednak kontrowersje wśród naukowców. Niektórzy uważają, że umieszczenie obcego gatunku w ekosystemie, do którego nie jest przystosowany, niesie ze sobą zbyt duże ryzyko. Istnieją obawy, że tygrysy mogą zakłócić równowagę biologiczną w rezerwacie lub przenosić nieznane afrykańskim zwierzętom choroby. Krytycy podkreślają, że lepiej skupić wysiłki na ochronie pozostałych podgatunków tygrysów w Azji.
Zwolennicy eksperymentu argumentują z kolei, że tygrys chiński i tak uznawany jest za gatunek wymarły, więc warto podjąć nawet ryzykowne próby jego ratowania. Zaznaczają też, że rezerwat w RPA jest odizolowany, więc tygrysy nie powinny mieć kontaktu z dziką afrykańską fauną.
Sukces rozrodu tygrysów chińskich w RPA
Mimo kontrowersji projekt okazał się dotychczas sukcesem pod względem rozrodu tygrysów. Samice regularnie przynoszą potomstwo, które dorasta w afrykańskim rezerwacie. Dotychczas urodziło się tam co najmniej 19 tygrysów chińskich, z czego 14 nadal żyje.
Dowodzi to, że koty te dobrze zaadaptowały się do warunków panujących w Afryce. Co więcej, potomstwo urodzone już w RPA nigdy nie widziało naturalnych lasów Chin i jest w pełni oswojone z afrykańskim środowiskiem. Być może z czasem powstanie unikatowa, "afrykańska" odmiana tygrysa chińskiego.
Próba reintrodukcji tygrysów chińskich w Chinach
Ostatecznym celem projektu jest reintrodukcja tygrysów chińskich w ich pierwotnym środowisku - w Chinach. Na razie jednak zwierzęta pozostają w Afryce, gdzie mają doskonałe warunki do rozmnażania się. Na przeszkodzie powrotowi do Azji stoją m.in. brak odpowiedniego habitatu w Chinach i potencjalny konflikt tygrysów z ludźmi.
Chińczycy deklarują, że chcą stworzyć w kraju specjalny rezerwat, do którego stopniowo sprowadzaliby tygrysy z Afryki. Jednak na razie brakuje szczegółów, kiedy i czy w ogóle do tego dojdzie. Być może afrykańskie lasy już na zawsze pozostaną domem dla ostatnich przedstawicieli tygrysa chińskiego.
Podsumowanie
Tygrys chiński, niegdyś pospolity w Chinach, został niemal całkowicie wytępiony w swojej ojczyźnie w XX wieku. Uznano go za gatunek wymarły na wolności. Jednak Chińczycy podjęli próbę przywrócenia go do życia, introdukując tygrysy chińskie do prywatnego rezerwatu w Afryce. Tam rozmnażają się one i polują na antylopy. Eksperyment ten budzi kontrowersje, ale daje nadzieję, że tygrys chiński jeszcze kiedyś powróci do azjatyckich lasów.
Mimo obaw naukowców, projekt reintrodukcji tygrysów chińskich w Afryce można uznać za sukces, jeśli chodzi o rozród tych kotów. Pozostaje pytanie, czy uda się stworzyć dla nich bezpieczny azyl w Chinach, skąd zniknęły kilkadziesiąt lat temu.
