Bloker wypływu energii do sieci to kluczowy element instalacji fotowoltaicznych z zerowym eksportem mocy. Tego typu systemy PV, choć podłączone do sieci energetycznej, dzięki specjalnym urządzeniom nie przekazują do niej nadmiaru wytworzonej energii. Zamiast tego jest ona zużywana na potrzeby własne obiektu. W artykule wyjaśnimy, czym dokładnie są instalacje z zerowym eksportem i jaką pełnią rolę.
Kluczowe wnioski:- Instalacje z zerowym eksportem pozwalają uzyskać wyższe dofinansowanie, kosztem nieco niższej produkcji energii
- Mimo zabezpieczeń, część energii i tak może przedostać się do sieci
- Konieczne jest uzgodnienie warunków technicznych zakładu energetycznego
- Bloker eksportu działa poprzez ograniczenie mocy falownika
- W instalacjach 3-fazowych nadal możliwy jest przepływ energii pomiędzy fazami
Co to są instalacje z zerowym eksportem mocy i po co się je stosuje?
Instalacje fotowoltaiczne z zerowym eksportem mocy to takie systemy PV, które co prawda są podłączone do sieci elektroenergetycznej, ale nie przekazują do niej nadmiaru wyprodukowanej energii. Zamiast tego jest ona w całości zużywana na potrzeby własne obiektu.
Tego typu rozwiązania stosuje się po to, aby móc ubiegać się o wyższe dotacje w programach wsparcia dla fotowoltaiki. Standardowe instalacje podłączone do sieci nie kwalifikują się bowiem do niektórych programów lub też otrzymują niższe dofinansowanie.
Operatorzy systemów dystrybucyjnych również często promują instalacje z zerowym eksportem, gdyż nie obciążają one dodatkowo infrastruktury energetycznej.
Różnice pomiędzy instalacjami off-grid a z zerowym eksportem
Instalacje off-grid różnią się od omawianych systemów z zerowym eksportem tym, że w ogóle nie są podłączone do sieci elektroenergetycznej. Działają całkowicie autonomicznie.
Z kolei instalacje z zerowym eksportem mają fizyczne połączenie z siecią, dzięki czemu w razie potrzeby mogą z niej pobierać energię. Jednak specjalne urządzenia dbają o to, aby nie przekazywały do niej nadwyżek.
Jaki jest sens instalacji z zerowym eksportem mocy?
Podstawowym celem instalacji z zerowym eksportem jest możliwość uzyskania wyższego dofinansowania, kosztem nieco niższej produkcji energii. Tego typu systemy sprawdzają się szczególnie tam, gdzie większość wytworzonej energii i tak jest zużywana na potrzeby własne.
Ich zadaniem jest ograniczenie eksportu energii do sieci w momencie, gdy nie może być ona skonsumowana lokalnie - na przykład w weekendy lub w nocy. Dzięki temu inwestycja generuje co prawda mniejsze zyski, ale inwestor może liczyć na wyższą dotację.
Kiedy instalacje z zerowym eksportem są najbardziej opłacalne?
Aby instalacje z zerowym eksportem mocy były opłacalne, konieczne jest możliwie największe zużycie wytworzonej energii na potrzeby własne obiektu. Im mniejszy byłby potencjalny eksport do sieci, tym lepszy efekt przynosi zastosowanie blokera eksportu.
Dlatego tego typu systemy PV najlepiej sprawdzą się w obiektach, które charakteryzują się dużym zużyciem energii oraz niewielką różnicą pomiędzy zapotrzebowaniem w dzień i w nocy.
Czytaj więcej: Godzinowe rozliczanie: Konsekwencje ujemnych cen energii dla prosumentów
Czy instalacje z zerowym eksportem mocy wymagają zgłoszenia do zakładu energetycznego?
Instalacje z zerowym eksportem mocy często wprawiają w konfuzję operatorów systemów dystrybucyjnych. Z jednej strony nie wprowadzają energii do sieci, ale z drugiej są do niej fizycznie podłączone.
Pomimo że na pierwszy rzut oka wydaje się, że skoro nie ma eksportu energii, to zgłoszenie instalacji nie jest konieczne, tak nie jest. OSDis zawsze powinien zostać poinformowany o budowie tego typu systemów.
Każda instalacja PV podłączona do sieci oddziałuje na tę sieć, nawet jeśli nie wprowadza do niej energii. Dlatego kluczowe jest zgłoszenie jej do operatora systemu dystrybucyjnego.
Co więcej, to właśnie OSD powinien określić, jakie zabezpieczenia są konieczne, aby zapobiec eksportowi energii do sieci. Bez jego warunków technicznych, instalacja z zerowym eksportem mocy może nie spełniać swojej roli.
Czy naprawdę eksport do sieci jest zerowy?
Określenie „zerowy eksport” jest pewnym uproszczeniem. W praktyce, bardzo trudno jest zagwarantować, że instalacja fotowoltaiczna nigdy nie przekaże do sieci choćby niewielkiej ilości nadwyżek.
Dzieje się tak z kilku powodów:
- Urządzenia ograniczające eksport (blokery) mogą nie nadążać za dynamicznie zmieniającą się mocą falowników PV
- W trójfazowych instalacjach możliwy jest przepływ energii pomiędzy fazami
Dlatego „zerowy eksport” należy raczej rozumieć jako „ograniczenie eksportu do minimum”. Tylko wtedy możliwe jest uzyskanie optymalnych efektów przy tym rozwiązaniu.
Dlaczego blokery eksportu nie zawsze działają skutecznie?
Aby skutecznie zapobiegać eksportowi energii do sieci, kluczowe znaczenie odgrywa dobór odpowiedniego urządzenia ograniczającego. Niestety, dostępne na rynku blokery różnią się skutecznością działania.
| Szybkość reakcji blokerów | Możliwość wystąpienia eksportu |
| Wolniejsza | Większa |
| Szybsza | Mniejsza |
Najnowocześniejsze blokery potrafią błyskawicznie reagować na nagłe zmiany generacji PV, minimalizując ryzyko przedostania się choćby niewielkiej ilości nadwyżek do sieci.
Dlaczego trójfazowe instalacje fotowoltaiczne z zerowym eksportem i tak eksportują energię?
Trójfazowe instalacje PV stanowią wyzwanie dla systemów mających zapobiegać eksportowi energii. Nawet jeśli na jednej fazie działa bloker ograniczający generację, to na innej może w tym czasie wystąpić nadwyżka przekazywana do sieci.
W efekcie, bilans eksportu i importu może się całkowicie zerować, ale fizycznie przepływ energii do i z sieci jednak występuje. Te z pozoru sprzeczne zjawiska wynikają właśnie z tego, że energia wytwarzana jest na 3 niezależnych od siebie fazach.
Aby to zjawisko ograniczyć, systemy ograniczające eksport powinny działać niezależnie na każdej fazie lub też uwzględniać przepływy energii pomiędzy poszczególnymi fazami w algorytmach swojego działania.
