Przewymiarowana pompa ciepła to częsty problem, z którym spotykają się inwestorzy. Wielu z nich, pamiętając stare piece węglowe, obawia się, że zbyt mała jednostka nie ogrzeje domu. Tymczasem okazuje się, że przewymiarowanie niesie ze sobą same wady! W artykule dowiesz się, jak daleko można przewymiarować pompę ciepła i jakie są tego konsekwencje. Odpowiedź na to pytanie może Cię zaskoczyć!
Kluczowe wnioski:
- Przewymiarowanie skraca żywotność sprężarki i całej pompy ciepła poprzez zbyt krótkie cykle pracy.
- Większa moc = wyższe koszty inwestycji i eksploatacji. Nie zawsze przekłada się to na lepszą wydajność.
- Zbyt duża moc może powodować problemy z odprowadzeniem ciepła i błędy wysokiego ciśnienia.
- Zbiornik buforowy może złagodzić skutki przewymiarowania, ale dodatkowo podnosi koszty.
- Najlepiej dobrać pompę ciepła do tzw. punktu biwalencyjnego, np. -10 do -7°C w przypadku Polski.
Czym jest przewymiarowanie pompy ciepła i skąd się bierze ten problem?
Przewymiarowanie pompy ciepła polega na zainstalowaniu urządzenia o zbyt dużej mocy w stosunku do rzeczywistego zapotrzebowania na ciepło w budynku. Skąd bierze się ten problem? Otóż część firm montujących pompy ciepła wcześniej instalowała piece węglowe i gazowe. Przeniosły więc swoje przyzwyczajenia z nadmiernego zawyżania mocy także na pompy ciepła.
Poza tym wielu inwestorów, przyzwyczajonych do starych, nieefektywnych kopciuchów, obawia się, że pompa ciepła o zbyt małej mocy może nie ogrzać ich domu. Dlatego świadomie decydują się na przewymiarowane urządzenia, licząc, że "na zapas" z pewnością poradzą sobie nawet z największymi mrozami.
Skutki przewymiarowania pompy ciepła
Przewymiarowana pompa ciepła faktycznie bez problemu ogrzeje budynek nawet w największe mrozy. Niestety, ma to swoją cenę. Przede wszystkim skraca się żywotność sprężarki, a w konsekwencji całej pompy.
Ponadto rosną koszty eksploatacji - większa moc to większy pobór prądu. A często ta dodatkowa moc wcale nie jest potrzebna do ogrzania domu.
Jakie są objawy i konsekwencje przewymiarowania pompy ciepła?
Objawami świadczącymi o przewymiarowaniu pompy ciepła są m.in. zbyt częste załączanie i wyłączanie sprężarki (tzw. krótkie cykle pracy) oraz występowanie tzw. błędów wysokiego ciśnienia.
Te objawy mają bardzo negatywny wpływ na trwałość i niezawodność pompy ciepła. W skrajnych przypadkach mogą doprowadzić nawet do przedwczesnej awarii sprężarki.
Poza tym, jak już wspomniałem, przewymiarowanie generuje zbędne koszty eksploatacji. Większa moc to większy pobór energii, a często dodatkowa moc jest zupełnie zbędna.
Czytaj więcej: Odkryj sekrety geotermalnych pomp ciepła na osiedlu: Testy ruszyły!
Jak poprawnie dobrać moc pompy ciepła?
Kluczem jest dobranie mocy pompy ciepła do tzw. punktu biwalencyjnego. Jest to temperatura zewnętrzna, przy której uruchamia się dodatkowe źródło ciepła (np. grzałka elektryczna), ponieważ sama pompa ciepła nie jest już w stanie pokryć całego zapotrzebowania na ogrzewanie.
W przypadku polskiego klimatu punkt biwalencyjny powinien wynosić ok. -10°C do -7°C. Poniżej tej temperatury i tak bardzo rzadko spada temperatura w sezonie grzewczym.
Dobierając pompę ciepła do punktu biwalencyjnego, mamy pewność, że jej moc jest optymalna - wystarczająca do ogrzania budynku przez zdecydowaną większość sezonu grzewczego.
Ile kosztuje przewymiarowana pompa ciepła?
Przewymiarowanie generuje niepotrzebnie wysokie koszty. Z jednej strony sama pompa ciepła o zawyżonej mocy jest droższa w zakupie. Z drugiej - wyższe rachunki za prąd, ponieważ większa moc = większy pobór energii.
| Moc pompy ciepła | Koszt zakupu | Roczne koszty energii (przykład) |
| 7 kW (optymalna) | 18 000 zł | 2 100 zł |
| 10 kW (przewymiarowana) | 21 000 zł | 3 000 zł |
Jak widać na powyższym przykładzie, różnica jest naprawdę spora i szybko sumuje się w skali roku czy kilku lat eksploatacji.
Co zrobić z przewymiarowaną pompą ciepła?
Niestety raz zainstalowanej, przewymiarowanej pompy ciepła nie da się "zmniejszyć". Można jedynie nieco złagodzić skutki przewymiarowania.
Dobrym rozwiązaniem jest montaż lub powiększenie zbiornika buforowego. Odpowiednio duży bufor zgromadzi nadmiar ciepła wytworzonego przez "za dużą" pompę ciepła. Dzięki temu cykle pracy sprężarki wydłużą się, co poprawi trwałość urządzenia.
Innym rozwiązaniem jest wprowadzenie taryf dwustrefowych. W godzinach niższej taryfy (nocnej) pompa ciepła będzie mogła "bezpiecznie" wykorzystać swoją pełną, zawyżoną moc do ładowania bufora. Z kolei w droższej taryfie dziennej będzie pracować przy ograniczonej mocy, oszczędzając koszty.
Te zabiegi pozwolą nieco zmniejszyć negatywne skutki przewymiarowania pompy ciepła, choć oczywiście nie zastąpią poprawnego doboru mocy.
Podsumowanie - czy warto przewymiarowywać pompę ciepła?
Jednoznacznie przewymiarowanie pompy ciepła nie jest dobrym pomysłem i nie poprawia komfortu cieplnego w budynku. Jedynie generuje dodatkowe koszty i problemy.
Niestety nie ma czegoś takiego, jak "bezpieczny" stopień przewymiarowania. Każde przewymiarowanie jest złe i potencjalnie grozi skróceniem żywotności pompy ciepła.
Dlatego kluczowe jest dokładne wyliczenie zapotrzebowania ciepła budynku i precyzyjny dobór mocy pompy ciepła. Tylko wtedy możemy mieć pewność optymalnej, bezawaryjnej i taniej w eksploatacji instalacji.
